W trakcie wykonywania mojej praktyki adwokackiej często spotykam się z pytaniem, czy separacja przed rozwodem ma w ogóle sens. Na to pytanie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. W niektórych przypadkach separacja przed rozwodem będzie słusznym posunięciem, a w niektórych nie. Adwokat zajmujący się prawem rodzinnym będzie w stanie szybko doradzić Państwu najlepsze rozwiązanie, niemniej najpierw musi zapoznać się ze wszystkimi okolicznościami faktycznymi sprawy. Kiedy sąd orzeknie separację i jakie są skutki separacji? W jakich sytuacjach warto zdecydować się na separację przed rozwodem? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedzi w niniejszym wpisie blogowym. Zapraszam do lektury.
Separacja przed rozwodem – kiedy sąd orzeknie separację?
Zanim odpowiem na pytanie kiedy separacja przed rozwodem będzie dobrym rozwiązaniem, to w telegraficznym skrócie przybliżę Państwu instytucję samej separacji. Decyzja o uzyskaniu separacji z małżonkiem wywiera daleko idące skutki prawne, toteż dobrze znać podstawowe pojęcia związane z tą instytucją.
Każdy z nas intuicyjnie wie czym jest separacja prawna. Nie będę zatem przedstawiała definicji tej instytucji. Niemniej warto wiedzieć, że separacja nie zostanie orzeczona zawsze i w każdym przypadku. Dlaczego?
Otóż dlatego, że Ustawodawca wymaga spełnienia określonych przesłanek, aby było możliwe orzeczenie separacji.
Zgodnie z art. 61 (1) § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: „krio”) jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, aby sąd orzekł separację.
Z powyższego przepisu wynika, że separacja będzie dopuszczalna tylko wówczas, gdy między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.
Pożycie małżeńskie składa się z trzech więzi: fizycznej, duchowej oraz gospodarczej. Sąd będzie sprawdzał, czy wszystkie z wyżej wskazanych więzi uległy rozkładowi.
Przed zainicjowaniem sprawy o separację należy zatem dokładnie zweryfikować, czy ta pozytywna przesłanka orzeczenia separacji jest spełniona. Jeżeli macie Państwo wątpliwości w tym zakresie – rekomenduję skonsultować swoją sprawę z adwokatem od spraw rodzinnych.
Należy również pamiętać o przesłankach negatywnych orzeczenia separacji. Może się bowiem zdarzyć, że Sąd – mimo zupełnego rozkładu pożycia między małżonkami – odmówi orzeczenia separacji. O jakie sytuacje chodzi w praktyce?
Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 61 (1) § 2 krio!
Orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne (mimo zupełnego rozkładu pożycia), jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Ustawodawca chce w ten sposób chronić dobro małoletnich dzieci oraz samych małżonków, którzy znajdują się w trudnym położeniu (np. są ciężko chorzy i wymagają stałej opieki).
Warto również wiedzieć, że w przypadku separacji Sąd będzie orzekał o winie. W tym zakresie mogą zapaść trzy różne orzeczenia (stosujemy analogiczne zasady jak przy rozwodzie):
– separacja z wyłącznej winy jednego małżonka;
– separacja z winy obojga małżonków;
– separacja bez orzekania o winie.
Jeżeli jednak nie macie Państwo małoletnich dzieci, to Sąd może orzec separację na podstawie Waszego zgodnego żądania. Wówczas Sąd nie będzie orzekał o winie w rozkładzie pożycia i nastąpią takie skutki, jak gdyby żadne z Państwa nie ponosiło winy w rozkładzie pożycia.
Taka separacja przebiega również znacznie szybciej! Sąd nie będzie bowiem musiał przeprowadzać rozległego postępowania dowodowego, które będzie miało na celu ustalenie winy w rozkładzie pożycia.
Zawsze powtarzam swoim Klientom, że polubowne rozwiązania mogą przynieść dla nich znacznie więcej korzyści. Nie inaczej jest w przypadku separacji i rozwodu!
No dobrze, ale czy separacja przed rozwodem jest dobrym rozwiązaniem? Zanim odpowiem na to pytanie, to przybliżę Państwu skutki samej separacji. Ich znajomość może bowiem pomóc Państwu w podjęciu decyzji co do przyszłości małżeństwa.
Separacja przed rozwodem – skutki separacji
Separacja wywołuje daleko idące skutki w sferze majątkowej i niemajątkowej.
Po pierwsze separacja nie skutkuje rozwiązaniem małżeństwa. Nie oznacza to jednak, że Sąd w orzeczeniu nie będzie mógł uregulować istotnych kwestii dotyczących dzieci i władzy rodzicielskiej nad nimi. Sąd może zatem np. ograniczyć władzę rodzicielską jednego małżonka i powierzyć jej wykonywanie drugiemu.
Powyższe sprawia również, że małżonkowie pozostający w separacji nie mogą zawrzeć nowego związku małżeńskiego (zakaz bigamii).
Kolejnym skutkiem jest powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej, a to otwiera drogę do dokonania podziału majątku.
Warto również pamiętać, że małżonkowie pozostający w separacji nie będą dziedziczyć po sobie z mocy ustawy. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby przygotować testament, w którym powoła się do dziedziczenia małżonka, z których pozostaje się w separacji.
Należy również pamiętać, że jeżeli wymagają tego względy słuszności, to małżonkowie pozostający w separacji są zobowiązani do wzajemnej pomocy!
Separacja przed rozwodem to poważna decyzja. Warto ją podjąć wówczas, gdy dokładnie poznacie Państwo wszystkie skutki swoich działań. To pozwoli Państwu uniknąć ewentualnych rozczarowań.
Dlaczego warto zdecydować się na separację przed rozwodem?
Rozwód wywołuje dalej idące skutki prawne od separacji i ma charakter nieodwracalny. Jeżeli zatem widzicie Państwo szanse na powrót to wspólnego pożycia – nawet niewielkie – rekomenduję separację przed rozwodem.
Separacja przed rozwodem może stanowić istotny sygnał dla małżonka, który zaniedbywał swoich obowiązków małżeńskich. Zdarza się, że taka sytuacja zmotywuje go do poprawy swojego zachowania, a to w oczywisty sposób może otworzyć drogę do normalizacji relacji.
Musicie Państwo pamiętać, że możecie w każdym czasie wystąpić do Sądu o zniesienie separacji. Z chwilą zniesienia separacji ustaną jej skutki. Znosząc separację Sąd rozstrzygnie o władzy rodzicielskiej nad Waszym dzieckiem. W przypadku rozwodu analogiczne działanie jest wykluczone.
Jeżeli jednak nie widzicie Państwo szans na powrót do wspólnego pożycia – rekomenduję rozwód. Niekiedy właśnie to rozwód jest jedynym rozwiązaniem trudnej sytuacji panującej w małżeństwie i nie ma sensu przedłużać toksycznej relacji.
Bynajmniej nie zachęcam jednak do intensyfikacji konfliktu. Rozwód bez orzekania o winie będzie dobrym rozwiązaniem wówczas, gdy zależy Państwu na możliwie szybkim załatwieniu wszystkich spraw. Jako adwokat i mediator prowadzę trudne sprawy o rozwód – poszukując możliwie optymalnych rozwiązań.
Jeżeli wydaje się Państwu, że rozwód bez orzekania o winie w Waszej sytuacji jest niemożliwy – skontaktujcie się ze mną. W przeszłości udawało mi się wypracować optymalne porozumienia – nawet wówczas, gdy na pierwszy rzut oka wydawało się to niemożliwe.
Podsumowanie – separacja przed rozwodem
Separacja przed rozwodem będzie dobrym rozwiązaniem wówczas, gdy dostrzegacie Państwo szanse na powrót do wspólnego pożycia. W przeciwnym razie rekomenduję rozważenie złożenia pozwu o rozwód. W każdym razie zachęcam do możliwie polubownego rozwiązywania tego rodzaju sytuacji. Zaoszczędzicie Państwo czas i pieniądze – jednocześnie odnosząc pożądany skutek. Długotrwałe procedury sądowe nikomu nie służą – w szczególności w sprawach o rozwód lub separację.
Wpisy publikowane na niniejszej stronie internetowej nie stanowią porady prawnej w konkretnej sprawie. Jeżeli potrzebujecie Państwo wsparcia prawnego w sprawie rodzinnej – serdecznie zapraszam do nawiązania kontaktu.