Wielokrotnie spotykam się z pytaniem jak uzyskać rozwód bez zgody małżonka. W powszechnym odbiorze zdaje się pokutować przekonanie, że zgoda małżonka jest niezbędna do uzyskania rozwodu i wobec tego zostałam niejako zmuszona do przygotowania tego wpisu. Czy tak w rzeczywistości jest? Czy zgoda współmałżonka jest konieczna do rozwiązania małżeństwa przez rozwód? A może jest to mit, który jest powielany przez internautów? Dlaczego zgoda na rozwód jest jedną z kart przetargowych w rozmowach małżonków? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedzi w niniejszym wpisie blogowym. Zapraszam do lektury.
Jak uzyskać rozwód bez zgody małżonka – czyli kilka słów o tym kiedy rozwód będzie dopuszczalny
Zanim odpowiem na pytanie jak uzyskać rozwód bez zgody małżonka, to przybliżę Państwu podstawowe przesłanki orzeczenia rozwodu. Kryje się w nich bowiem odpowiedź na tytułowe pytanie.
Zgodnie z art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: „krio”) jeżeli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
W wyżej przywołanej regulacji została przedstawiona podstawowa przesłanka rozwodu, a mianowicie trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.
W wielu poprzednich wpisach tłumaczyłam co należy rozumieć pod tym pojęciem. W największym możliwym skrócie pożycie małżeńskie składa się z trzech więzi: emocjonalnej, fizycznej i gospodarczej. Trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego musi dotyczyć wszystkich z nich. Co więcej stopień tego rozkładu musi być tak daleko idący, to jest taki, że nie istnieją szanse na powrót małżonków do wspólnego życia.
Separacja tym różni się od rozwodu, że może zostać orzeczona wówczas, gdy rozkład nie ma charakteru trwałego. Muszą tam istnieć bowiem szanse na powrót małżonków do wspólnego pożycia.
Dodatkowo należy pamiętać, że istnieją negatywne przesłanki rozwodu. Rozwód nie jest dopuszczalny, gdy:
– wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
– orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (np. jeden z małżonków jest ciężko chory i nie poradzi sobie bez wsparcia drugiego małżonka);
– żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
W art. 56 krio Ustawodawca wskazał, że wobec spełnienia podstawowej przesłanki (trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego) każdy z małżonków może żądać orzeczenia rozwodu. Nie ma tam mowy o zgodzie drugiego współmałżonka na rozwód. Co do zasady zatem zgoda drugiego współmałżonka nie jest konieczna do uzyskania rozwodu! A zatem pytanie jak uzyskać rozwód bez zgody małżonka nie jest do końca precyzyjne, a w każdym razie powinno zostać uszczegółowione.
Kiedy zgoda małżonka na rozwód ma znaczenie?
Istnieją w zasadzie dwie sytuacje, w których zgoda współmałżonka ma znaczenie dla sprawy o rozwód.
Po pierwsze chodzi o sytuacje, gdy rozwodu domaga się małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Wówczas rozwód jest niedopuszczalny, chyba że drugi współmałżonek wyrazi zgodę na rozwód lub odmowa jego zgody w danych okolicznościach będzie mogła być uznana za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego.
W takich okolicznościach pytanie jak uzyskać rozwód bez zgody małżonka ma sens. Praktyka pokazuje jednak, że rzadko zdarzają się sprawy o rozwód, w których to tylko jeden z małżonków jest wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Musicie bowiem Państwo wiedzieć, że w naszym porządku prawnym nie istnieje zasada stopniowania winy w tym zakresie. Wystarczy zatem, że tylko w 1% jesteście Państwo odpowiedzialni za rozkład, aby Sąd był zmuszony orzec rozwód z winy obu stron.
Małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego (przynajmniej na pierwszy rzut oka), który chce uzyskać rozwód, powinien zatem wykazać, że druga strona sporu również w pewnym zakresie (nawet minimalnym) odpowiada za rozkład pożycia. Wówczas jej zgoda nie będzie konieczna do uzyskania rozwodu, ponieważ nie zaktualizuje się sytuacja rozrysowana przez Ustawodawcę.
Jeżeli zależy Państwu na możliwie szybkim załatwieniu wszystkich formalności związanych z rozwodem, to rekomenduję rozwód bez orzekania o winie (również czasami nazywany rozumieniem za porozumieniem stron). W tej sytuacji będzie konieczne uzyskanie zgody współmałżonka na taką formę rozwodu. Wówczas Sąd odstąpi od orzekania o winie i zostanie przyjęta fikcja prawna, że żaden z małżonków nie ponosi winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Jeżeli małżonek nie będzie chciał wyrazić zgody – pozostaje Państwu skierowanie klasycznego pozwu o rozwód z orzekaniem o winie.
Niekiedy wydaje się, że uzyskanie zgody drugiego małżonka na rozwód bez orzekania o winie jest niemożliwe. Jako adwokat i mediator wiem jednak, że nawet z najtrudniejszej sytuacji istnieje wyjście. Zapraszam do nawiązania kontaktu z moją Kancelarią. Pomogę Państwu wypracować możliwie korzystne porozumienie z drugą stroną sporu – bazując na swoim wieloletnim doświadczeniu w prowadzeniu spraw rozwodowych.
Podsumowanie
Jak uzyskać rozwód bez zgody małżonka? Co do zasady musicie Państwo pamiętać, że taka zgoda nie jest wymagana. Ustawodawca przewidział tylko jedną sytuację, w której zgoda na rozwód będzie konieczna, a mianowicie wówczas, gdy rozwodu domaga się małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego.
Potrzebujesz pomocy prawnej z zakresu prawa rodzinnego? Zapraszam do nawiązania kontaktu. 🙂