Kiedy można przestać płacić alimenty?

Rzecz jasna, najsilniej wyrażony jest obowiązek alimentacyjny względem małoletniego dziecka – dzieci mają prawo do równego z rodzicami poziomu życia, niezależnie od tego, czy  z nimi mieszkają, czy też nie.

Zakres świadczeń alimentacyjnych jest podwójnie uzależniony – z jednej strony zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś strony od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Przyjmuje się, że to, do kiedy można płacić alimenty uzależnione jest na przykład od ukończenia przez dziecko 18 roku życia, czy do momentu zakończenia edukacji – nic bardziej mylnego. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci nie jest określony żadnym sztywnym terminem i nie ustaje w związku z osiągnięciem przez dziecko określonego wieku czy poziomu wykształcenia.

Generalną zasadą jest, że rodzice mają obowiązek płacenia alimentów na dziecko, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać – jednak od tej zasady ustawa przewiduje dwa odstępstwa dotyczące sytuacji,  kiedy rodzice mogą przestać płacić alimenty na pełnoletnie dziecko:

– po pierwsze, gdy zasądzone alimenty połączone są z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców.

– po drugie, alimenty można przestać płacić wtedy, gdy dziecko nie dokłada żadnych starań w celu samodzielnego utrzymania się. 

Alimenty na dorosłe dziecko – kiedy można przestać je płacić?

Podkreślenia wymaga fakt, że pełnoletność dziecka nie zawsze idzie w parze z możliwością samodzielnego utrzymania się. Okolicznością bezsporną, w której rodzic, czy też rodzice będą dalej zobowiązani świadczeniem alimentacyjnym po osiągnięciu przez dziecko 18 roku życia, jest nieuleczalna choroba dziecka – psychiczna czy fizyczna.

Zdarzają się oczywiście sytuacje, gdy dziecko nawet jeszcze przed osiągnięciem pełnoletności podejmuje dobrze płatną pracę i może samo się utrzymać. Muszę jednak przyznać, bazując na swoim wieloletnim doświadczeniu jako adwokat od spraw rodzinnych, że takie sytuacje należą do rzadkości. Zazwyczaj dziecko po osiągnięciu pełnoletniości kontynuuje naukę, a wtedy rodzic nadal ma obowiązek płacenia alimentów. Może też wydawać się, że dziecku uczącemu się zaocznie alimenty nie będą przysługiwać – taki tryb nauki może wywoływać wątpliwości co do obowiązku alimentacyjnego. Studia w trybie zaocznym, nie są jednak przesłanką do tego, aby rodzic mógł skutecznie ubiegać się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Studia, nawet zaoczne, dalej wymagają od dziecka przygotowania się na zajęcia, zaliczenia czy egzaminy. Ponadto, dziecko ma prawo do tego, aby swój czas przeznaczyć na inne sprawy – rozwój osobisty, hobby,  albo utrzymywanie kontaktów ze znajomymi.

Dziecko nie pracuje, nie chce kontynuować nauki – czy można przestać płacić alimenty?

Jeżeli dziecko jest pełnoletnie, zdrowe i samodzielne, rodzic może zaprzestać płacenia alimentów poprzez wykazanie, że łożenie na dziecko wiąże się z nadmiernym uszczerbkiem dla jego sytuacji finansowej. Podobnie w sytuacji, gdy pełnoletnie dziecko podejmie pracę, a osiągane przez nie wynagrodzenie pozwala na jego samodzielne utrzymanie się.

Jak przestać płacić alimenty na dorosłe dziecko?

Aby uzyskać możliwość tzw. uchylenia się od świadczeń alimentacyjnych należy złożyć do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka pozew o uchylenie alimentów. Tylko  Sąd może orzec o ustaniu obowiązku alimentacyjnego. Powodem będzie rodzic zobowiązany do świadczenia, natomiast pozwanym dziecko samodzielnie.

Poza wymaganiami formalnymi pozwu, należy pamiętać o prawidłowym wykazaniu tego, że dziecko może samo się utrzymać, to znaczy – ponosić koszty swojego utrzymania, może podjąć pracę ( a jeśli jeszcze tego nie zrobiło – wynika to z jego winy).

Można też próbować wykazać, że obowiązek alimentacyjny związany jest z nadmiernym uszczerbkiem finansowym – na przykład, gdy zobowiązany do świadczenia rodzic zachoruje lub straci pracę.

Dopuszczalne jest też uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego z datą wsteczną – na przykład, gdy rodzic dopiero po czasie dowiedział się, że jego  dziecko zrezygnowało ze studiów.

Podsumowanie

Podsumowując mój dzisiejszy wpis, chcę jeszcze raz podkreślić, że fakt podjęcia przez dziecko pracy czy rezygnacja z kontynuacji nauki, może nie być wystarczający, aby możliwe było uchylenie się od obowiązku alimentacyjnego. Oczywiście, alimenty na dziecko pracujące (na przykład dorywczo) mogą też zostać odpowiednio zmniejszone – niemniej jednak każdy przypadek jest inny, a Sąd będzie badał wszystkie okoliczności – zarówno możliwości zarobkowe rodzica,  jak i dziecka.

Jeżeli zastanawiasz się, czy w Twojej sytuacji możliwe jest uchylenie obowiązku alimentacyjnego – zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią – przyjrzę  się Twojej sprawie i zaproponuję strategię działania.