Rozpad pożycia małżeńskiego

Rozpad pożycia małżeńskiego jako podstawowa przesłanka rozwodu i separacji

Rozwód jest złożonym procesem prawno-emocjonalnym, który rządzi się swoimi prawami. Sam rozwód nie może zostać orzeczony przez sąd dowolnie. Decyzja w tym zakresie zostanie podjęta dopiero wówczas, gdy zostaną spełnione pozytywne przesłanki rozwodu i w sprawie nie będą występować negatywne przesłanki.

Rozpad pożycia małżeńskiego jest potocznym określeniem ustawowej przesłanki, to jest rozkładu pożycia. Nie jest wielkim błędem używanie tych pojęć zamiennie, chociaż ustawodawca posługuje się pojęciem rozkładu pożycia. Niemniej na potrzeby tego wpisu blogowego będę mówić o rozpadzie pożycia małżeńskiego.

Zgodnie z art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: „krio”) jeżeli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Rozpad pożycia małżeńskiego jest zatem podstawową przesłanką rozwodu. Jeżeli sąd stwierdzi, że między małżonkami nie nastąpił trwały i zupełny rozpad pożycia małżeńskiego, to nie orzeknie rozwodu.

Oprócz zaistnienia pozytywnej przesłanki rozwodu (zupełny i trwały rozpad pożycia małżeńskiego) nie mogą wystąpić w konkretnej sprawie przesłanki negatywne. Mianowicie, mimo zupełnego i trwałego rozpadu pożycia małżeńskiego rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest także dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku separacji. Zgodnie z art. 61 (1) § 1 krio jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację.

Należy zwrócić uwagę, że jakkolwiek oba przepisy mówią o rozpadzie pożycia małżeńskiego, tak występują tutaj pewne różnice. Dla orzeczenia rozwodu konieczne jest, aby rozpad pożycia małżeńskiego miał charakter zupełny i trwały, gdy tymczasem w przypadku separacji wystarczające jest, aby rozpad pożycia miał jedynie charakter zupełny. W dalszej części wpisu wytłumaczę rzeczone pojęcia.

Z jakich więzi składa się pożycie małżeńskie?

W doktrynie prawa przyjmuje się, że na pożycie małżeńskie składają się trzy więzi, a mianowicie:

– więź duchowa;

– więź fizyczna;

– więź gospodarcza.

Pożycie małżeńskie składa się zatem z tych trzech więzi, a w konsekwencji rozpad pożycia małżeńskiego musisz dotyczyć ich wszystkich łącznie.

Więź duchowa dotyczy szeroko rozumianych uczuć łączących małżonków (miłości, szacunku, akceptowaniu cech małżonka, gotowości do poświęceń). Chodzi przy tym tutaj o bardzo mocną więź, która w zasadzie charakteryzuje jedynie związek małżeńskim.

Więź fizyczna dotyczy z kolei utrzymywaniu przez małżonków kontaktów seksualnych. Seks jest ważnym aspektem każdego małżeństwa – chociaż sam przez się nie determinuje jego istnienia.

Wspólnota gospodarcza polega na prowadzeniu przez małżonków wspólnego gospodarstw domowego, co przejawia się we wspólnym zamieszkiwaniu, posiadaniu wspólnego majątku, prowadzeniu aktywności zarobkowej itp.

Na czym polega zupełny i trwały rozpad pożycia małżeńskiego?

Rozpad pożycia małżeńskiego ma charakter zupełny, jeżeli pożycie małżeńskie uległo rozpadowi na płaszczyźnie duchowej, fizycznej i gospodarczej (łącznie). Sąd będzie badał, czy np. małżonkowie nie prowadzą dalej wspólnego gospodarstwa domowego i nie utrzymują kontaktów seksualnych. Jeżeli sąd poweźmie wątpliwości w tym zakresie – może nie orzec rozwodu.

Rozpad pożycia małżeńskiego ma charakter trwały, jeżeli wszelkie przesłanki wskazują, iż małżonkowie nie wrócą do wspólnego pożycia. Sąd każdorazowo będzie opierał się na własnym doświadczeniu życiowym – biorąc pod uwagę okoliczności konkretnej sprawy. Jeżeli sąd uzna, że istnieją szanse na powrót małżonków do wspólnego życia – nie orzeknie rozwodu.

Czy sąd będzie badał powody rozpadu pożycia małżeńskiego?

Tak, sąd będzie badał powody rozpadu pożycia małżeńskiego. Wynika to z faktu, że orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia małżeńskiego.

Jest jeden wyjątek od wyżej wskazanej zasady. Na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekanie o winie. W tym wypadku następują skutki takie same, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Nie oznacza to, że postępowanie dowodowe w ogóle nie zostanie przeprowadzone. Po prostu zostanie znacznie ograniczone – co znacznie przyśpieszy uzyskanie rozwodu.

W każdym jednak przypadku wymaga się, aby rozpad pożycia małżeńskiego nastąpił – tak w przypadku sprawy o rozwód, jak i o separację.

Podsumowanie

Rozpad pożycia małżeńskiego jest podstawową przesłanką rozwodu i separacji. Sąd będzie badał czy takowy rozpad nastąpił oraz oceni, czy ma charakter trwały oraz zupełny. Zanim podejmiecie Państwo decyzję o rozwodzie lub separacji – rekomenduję skonsultować swoją sprawę z profesjonalnym pełnomocnikiem. Ewentualne błędy w tym zakresie mogą pociągać za sobą negatywne skutki prawne – chociażby w postaci wydłużenia postępowania lub oddalenia powództwa o rozwód. Jeżeli znajdujecie się w podobnej sytuacji – zapraszamy do nawiązania kontaktu. Jako adwokat rozwodowy przeanalizuję Państwa sprawę i zaproponuję optymalną strategię działania.

Wpisy blogowe zamieszczone na niniejszej stronie internetowej nie stanowią porady prawnej. Pamiętaj, że każda sprawa jest inna i wymaga indywidualnego podejścia. Jeżeli chcesz uzyskać wsparcie prawne w Twojej sprawie – zapraszam do nawiązania kontaktu.