Podział majątku po rozwodzie z orzekaniem o winie

Rozwód z orzeczeniem o winie a podział majątku po rozwodzie z orzekaniem o winie. Co warto wiedzieć jeszcze przed złożeniem pozwu rozwodowego?

Przyglądając się kwestii podziału wspólnego majątku byłych małżonków na wstępie warto wyjaśnić w jaki sposób przepisy regulują stosunki majątkowe w małżeństwie.

Zgodnie z treścią przepisu art 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;

2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;

3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;

4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.).”

Zgodnie z powyższym małżeńska współwłasność majątkowa powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa -oznacza to, że wszystko to co małżonkowie nabędą w małżeństwie ( zarówno razem  jak i osobno) staje się wspólne. Niekiedy przyszli małżonkowie jeszcze przed zawarciem małżeństwa decydują się na zawarcie umowy majątkowej, na mocy której mogą wyłączyć wspomnianą wspólność ustawową i wybrać rozdzielność majątkową – popularnie nazywaną intercyzą. Jeśli przed ślubem nie zawarliście takiej umowy, pozostajecie w standardowym ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej i w czasie jego trwania nie macie możliwości jego podziału. Konsekwencją rozwodu jest ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej, a co się z tym wiąże- możliwość dokonania podziału majątku. Co do zasady skład majątku sąd ustala na dzień ustania wspólności majątkowej ( czyli dnia uprawomocnienia się wyroku rozwodowego) a jego wartość określają ceny rynkowe. Wymaga przypomnienia, że nie jest możliwe żądanie zwrotu “swojej” połowy wydatków z momentu ich zniesienia.

1. Podział majątku po rozwodzie z orzekaniem o winie – polubowny

Podział majątku po rozwodzie z orzekaniem o winie, który dokonuje sąd przy rozwodzie polega na takim rozdzieleniu poszczególnych składników majątkowych aby stały się wyłączną własnością każdego z eksmałżonków.

Podział majątku może nastąpić polubownie, w drodze zawarcia umowy – na przykład, gdy małżeństwo posiada wspólny samochód strony umawiają się, że jedna z nich zatrzyma pojazd ze spłatą na rzecz drugiej strony. Jest to szybki sposób na podział majątku, który z reguły następuje ,,od ręki”.Z doświadczenia wiem jednak, że rozliczanie się między sobą jest trudne emocjonalnie a dzielenie majątku po rozwodzie następuje nierzadko w okolicznościach konfliktu. W sytuacji gdy nie uda wam się zawrzeć ugody sprawę o podział majątku kieruje się do sądu.

1. Podział majątku – sądowy

Konsekwencją wszczęcia postępowania sądowego w celu podziału majątku jest to, że jego podział obejmuje cały majątek wspólny. Składając wniosek do sądu o podział majątku wspólnego należy pamiętać o przedstawieniu dowodów własności. To znaczy – wszystkich dokumentów związanych z nabyciem danego składnika majątku. Może to być odpis z księgi wieczystej  czy zaświadczenie z banku.                              Co istotne dla tematyki tego wpisu, wnioskując o podział majątku wspólnego można zażądać dodatkowo ustalenia nierównych udziałów w  majątku wspólnym.                                                             Aby żądanie to było dopuszczalne muszą zaistnieć łącznie dwie przesłanki:

• przyczynienie się małżonków do powstania wspólnego majątku w różnym stopniu;
• istnienia ważnych powodów, które uzasadniają ustalenie nierównych udziałów.

Pierwsza ze wspomnianych przesłanek jest w miarę jasna- wskazuję sytuację, w której np. przez cały czas trwania małżeństwa tylko jeden z małżonków zarabiał i utrzymywał rodzinę. Druga natomiast nie jest precyzyjna. Stosowana zasada zawinienia wymaga na małżonku wnioskującym wykazanie nagannego zachowania drugiego małżonka, takiego jak na przykład trwonienie majątku przez hazard. ,, Ważne powody” to pojęcie szerokie w związku z czym nie będa to tylko powody  wymiarze majatkowyn.

,, przy ocenie istnienia ważnych powodów, należy mieć na uwadzę całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążaych na nich obowiazków względem rodzinym którą przez swój zwiazek zalozyli”

Wyrok Sądu Najwyższego III  z dnia 5 października 1974r., III CRN 190/74

Podział majątku przy rozwodzie z orzeczeniem o winie. Czy orzeczenie o winie ma wpływ na podział majątku?

Po omówieniu najważniejszych kwestii dotyczących majątku wspólnego małżonków i sposobami jego podziału muszę odnieść się w końcu do pytania, które dla części moich klientów jest kluczowe.

Nie jest to pytanie, wydawać  by się mogło błahe. Naturalnym jest, że wykazując wyłączną winę byłego współmałżonka oczekujemy, że dostaniemy więcej- swego rodzaju ,,rekompensatę’’ za poniesione krzywdy.

Muszę podkreślić, że niezależnie od tego czy rozwód nastąpił bez orzekania o winie czy z orzeczeniem o winie sprawa o podział majątku będzie przebiegała tak samo w obydwu sytuacjach. Oznacza to, że kwestia orzeczenia rozwodu o winie, czy też nie, nie ma żadnego wpływu na podział majatku.

Niemniej jednak, od każdej reguły są wyjątki. Mowa o sytuacjach, gdy przyczyną rozwodu były kwestie finansowe. Może się bowiem zdarzyć, że do rozkładu pożycia małżeńskiego doszło przez trwonienie majątku jednego z byłych małżonków ( uzależnionego od alkoholu czy hazardu).                                       Poslugujac sie przykladem – jeśli do rozpadu Twojego małżeństwa i rozwodu doszło z  powodu uzależnienia byłego współmałżonka od hazardu ( albo innego nałogu, ktory powodowal trwonienie waszego wspólnego majątku)  wówczas sąd może ustalić nierówne udziały, oczywiście z korzyścią dla strony, która nie poniosła winy za rozkład pożycia małżeńskiego.   Dla sądu nie będzie miało znaczenia           – co moze wydac sie niesprawiedliwe- czy któryś z małżonków zdradzał czy wyprowadził się porzucając rodzinę.

Były małżonek ( z uwzględnieniem wspomnianego wyjątku) ma identyczne prawa do części wspólnego majątku jak małżonek, który nie ponosi winy.

Świadcząc usługi doradztwa prawnego w Gdańsku najczęściej doradzam swoim klientom aby kwestie majątkowe starali się rozwiązać jeszcze przed zapadnięciem wyroku rozwodowego . Pozwala to zaoszczędzić sporo stresu.

Jako adwokat specjalizujący się w sprawach rodzinnych omówię z Tobą wszelkie niejasności i przedstawię wspólną strategię prowadzenia Twojej sprawy.

Zamieszczony na niniejszej stronie wpis ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady prawnej w rozumieniu ustawy o Adwokaturze.